Octrooiaftrek verdwijnt, innovatieaftrek verschijnt

09.11.2016

De aftrek voor octrooi-inkomsten in zijn huidige vorm wordt afgeschaft met een vijfjarige overgangsregeling. Tegelijk werkt de regering tegen het jaareinde aan een nieuwe, verruimde aftrek voor innovatie-inkomsten.

Wat is de octrooiaftrek?

De octrooiaftrek werd zo'n tien jaar geleden in België ingevoerd. Bedoeling was  Belgische ondernemingen en Belgische inrichtingen van buitenlandse ondernemingen aan te moedigen meer te investeren in technologische innovatie.

Dankzij de maatregel kunnen ondernemingen 80 % van hun bruto-inkomsten uit octrooien in mindering brengen van hun winst van het belastbare tijdperk. De belasting op hun octrooi-inkomsten zal dus slechts 33,99 % (tarief vennootschapsbelasting) bedragen van 20 % (na de 80 % octrooi-aftrek). Dit komt neer op een reëel tarief van 6,80 %.

Onder de bedoelde octrooi-inkomsten vallen zowel licentie-inkomsten als vergoedingen voor octrooien die begrepen zijn in de verkoopprijs van goederen of diensten.

Bezwaren van de OESO

De OESO is de laatste jaren druk bezig geweest met het BEPS-project (strijd tegen het uithollen van de belastbare basis en verschuiven van winsten naar laag belaste landen). Een deelaspect van dit project is het bestrijden van schadelijke fiscale praktijken. Dat houdt onder meer in dat fiscale gunstregimes enkel mogen worden toegestaan als er lokaal voldoende economische substantie aanwezig is.

Wat betekent dat precies? Specifiek voor gunstregimes op het vlak van intellectuele eigendomsrechten (intellectual property of IP-regimes), zoals de Belgische octrooiaftrek, wil dit zeggen dat:

de belastingplichtige die de aftrek wil toepassen of een voordeel wil krijgen, zelf de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling moet doen;

een belastingplichtige geen voordeel mag krijgen als hij het intellectueel eigendomsrecht extern heeft verworven of het onderzoek en de ontwikkeling heeft uitbesteed aan een verbonden onderneming;

enkel octrooien, auteursrechtelijk beschermde software, weesgeneesmiddelen en kwekersrechten in aanmerking komen, maar dat merken buiten het toepassingsgebied moeten vallen.

De Belgische regeling kon de toetsing aan deze criteria niet doorstaan volgens de OESO.

Daarom afschaffing van octrooiaftrek, met overgangsregeling

België had dus geen andere keuze en moest de octrooiaftrek afschaffen. Dat is ondertussen ook gebeurd. Natuurlijk is een onderneming niet van vandaag op morgen zijn octrooiaftrek kwijt. Een overgangsmaatregel werd uitgewerkt.

Hebben geen recht meer op een octrooi-aftrek: (i) octrooien aangevraagd vanaf 1 juli 2016 en (ii) verbeterde octrooien en licenties verworven na 1 juli 2016.

Blijven wel een recht op octrooiaftrek hebben tot 30 juni 2021: (i) octrooien aangevraagd voor 1 juli 2016 en (ii) verbeterde octrooien en licenties verworven voor 1 juli 2016.

Vennootschappen kunnen dus nog maximaal vijf jaar van het regime genieten.

Om misbruik te vermijden, kan de overgangsregel niet worden toegepast op octrooien die sinds 1 januari 2016 verkregen zijn van een verbonden vennootschap wanneer die octrooien bij de overdragende vennootschap geen recht gaven op de octrooiaftrek of een gelijkaardig regime (als de overdrager een buitenlandse vennootschap is). Zo kunnen verbonden vennootschappen dus niet schuiven met octrooien van groepsleden die geen recht op octrooiaftrek hebben naar groepsleden die nog wel octrooiaftrek mogen toepassen.

Nieuw: de innovatieaftrek

Omdat de octrooiaftrek wegvalt, maar de overheid innovatie wel wil blijven aanmoedigen, komt er wel een nieuw gunstregime: de innovatieaftrek. De nieuwe regeling zou klaar moeten zijn tegen begin 2017  en met terugwerkende kracht in werking treden op 1 juli 206.
De precieze modaliteiten zijn nu nog niet bekend. Tot de mogelijkheden behoort dat de regeling zal worden uitgebreid tot auteursrechtelijk beschermde software, dat de aftrek verhoogt tot 90 % en dat de aftrek overdraagbaar zou worden.

Kiezen tussen overgangsregel en nieuwe innovatieaftrek

Belastingplichtigen zullen een keuze moeten maken tussen het toepassen van de octrooiaftrek de volgende vijf jaar volgens de overgangsregeling of het onmiddellijk toepassen van de nieuwe innovatieaftrek.  Wie de overgangsregeling gebruikt, kan zolang de nieuwe regeling nog niet gebruiken.

terug naar het overzicht

Verklaring over cookies